hoeveel boomsoorten zijn er op aarde? En hoeveel bomen?

Hoeveel boomsoorten kun jij zo uit je hoofd opnoemen? Zelf kom ik niet verder dan: berk, beuk,  eik, den, kastanjeboom, knotwilg en spar. Maar daarmee ben je nog niet op op 0,01 procent van alle boomsoorten. Wetenschappers hebben de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar de vraag: hoeveel boomsoorten zijn er op aarde?En ze hebben zelfs berekend hoeveel individuele bomen de wereld telt. In dit artikel krijg je de antwoorden op de volgende vragen:

• Hoeveel boomsoorten zijn er op aarde? 
• Hoeveel boomsoorten zijn nog niet ontdekt?
• Welke bomen zijn met uitsterven bedreigd?
• Hoeveel boomsoorten telt Nederland
• Hoeveel bomen zijn er op aarde?
• Hoeveel bomen zijn er in Nederland? 
  

Hoeveel boomsoorten zijn er op aarde?

Aan de nieuwste studie naar deze vraag deden meer dan honderd onderzoekers mee uit landen over de hele wereld. En het antwoord dat ze hebben gevonden is verrassend specifiek. De aarde herbergt naar schatting 73.724 boomsoorten. 

Ehm, maar zijn al die soorten dan met de hand geteld door vrijwilligers? Ja. Tot op zekere hoogte wel. Hoofdonderzoeker Jingjing Liang van Purdue University zei er dit over in het persbericht:

“Elke dataset in dit onderzoek komt van iemand die een bos heeft bezocht en elke afzonderlijke boom heeft opgemeten om informatie te verzamelen over de boomsoorten, het formaat van de bomen en andere gegevens. Het tellen van het aantal soorten wereldwijd kun je vergelijken met een puzzel met stukjes die zijn verspreid over de hele wereld.   

Maar natuurlijk kwamen er ook computer te pas aan de telling. Met behulp van software werden de gigantische lijsten met boomsoorten uit vele duizend bossen vergeleken. De wetenschappers gebruikten daarbij onder meer technieken die zijn ontwikkeld door wiskundige Alan Turing bij het kraken van Nazi-codes in de Tweede Wereldoorlog.

Zo kon uiteindelijk precies worden bepaald hoeveel soorten bomen nu zijn geïdentificeerd door wetenschappers. Dat aantal kwam uit op 64.100.

Maar het waren er toch 73.724? Ja, maar sommige van die bomen moeten gek genoeg nog ontdekt worden.

Hoeveel boomsoorten zijn nog niet ontdekt?

De wetenschappers gebruikten ook wiskundige modellen om te schatten hoeveel booomsoorten vermoedelijk nog niet zijn ontdekt. Uit deze berekening blijkt dat er in de talloze bossen op aarde waarschijnlijk nog 9.174 boomsoorten schuil gaan die nog niet zijn geïdentificeerd. 

En de meeste van die onontdekte boomsoorten bevinden zich in de ondoordringbare regenwouden van Zuid-Amerika. Dat is ook het continent waar volgens de wetenschappers de meeste zeldzame soorten voorkomen: ongeveer 8.200. Veel van die bomen komen nergens anders ter wereld voor. 

Zuid-Amerika is dan ook een paradijs voor biologen die nieuwe boomsoorten willen ontdekken. Onderzoeker Peter Reich zegt daarover: 

“Buiten 27.000 boomsoorten in Zuid-Amerika die we al kennen, bevinden zich daar waarschijnlijk nog 4000 soorten die nog niet zijn ontdekt. De meeste daarvan zijn endemisch en bevinden zich waarschijnlijk in het Amazone-regenwoud en Andesgebergte.” 

Hoe betrouwbaar is deze schatting?

Behoorlijk betrouwbaar. Je kunt er vanuit gaan dat er inderdaad tussen de 60.00 en 70.000 boomsoorten bestaan. In 2017 werd er ook al een studie gedaan naar de vraag: hoeveel boomsoorten zijn er op aarde? Toen kwamen wetenschappers tot een schatting van 60.065

In de nieuwe studie zijn iets meer gegevens meegenomen en het getal is wat opgehoogd doordat ook rekening is gehouden met de onontdekte boomsoorten. 

Welke bomen zijn met uitsterven bedreigd?

Of het aantal boomsoorten bij de volgende studie weer zal stijgen, is nog maar de vraag. Sommige soorten dreigen te verdwijnen. In totaal worden 300 boomsoorten met uitsterven bedreigd. Van deze bomen zijn minder dan 50 exemplaren geteld in het wild. 

Zo zijn er van de soort Karomia gigas nog maar zes individuen te vinden in een afgelegen gebied in Tanzania.  Ook de dennenboom Widdringtonia whytei is bijna uitgestorven. Er zijn alleen nog enkele exemplaren te vinden in Malawi, dat de boom heeft geadopteerd als nationaal symbool. 

Verder komt ongeveer 58 procent van alle getelde boomsoorten slechts in één land voor. Deze soorten zijn daardoor zeer kwetsbaar. 

Hoeveel boomsoorten zijn er in Nederland? 

Daar zijn weinig officiële gegevens over. Maar bomenexpert Johan van Galen van Natuurmonumenten schat dat er ongeveer 5.000 boomsoorten in Nederland zijn.

Daarvan zijn er maar een stuk of 35 inheems, wat betekent dat deze soorten van nature in ons land voorkomen. 

Hoeveel bomen zijn er in de wereld? 

Wetenschappers hebben niet alleen in kaart gebracht hoeveel boomsoorten er op aarde zijn. Een andere groep onderzoekers heeft uitgezocht hoeveel individuele bomen de aarde ongeveer telt. Met behulp van satellietbeelden, berekeningen van supercomputers en tellingen van vrijwilligers is berekend dat de aarde naar schatting bomen  3.040.000.000.000 telt. Je kunt ook gewoon zeggen 3 biljoen. 

De studie over deze schatting is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. In dit filmpje wordt uitgelegd hoe de wetenschappers tot het getal zijn gekomen.  

Het aantal bomen in Nederland 

Als je eenmaal weet hoeveel bomen er in de wereld zijn, wil je natuurlijk ook weten hoeveel individuele bomen ons land telt. Ook daar zijn geen officiële cijfers over bekend. Maar je kunt wel een schatting maken.

Bomenexpert Johan van Galen schat in het interview met Natuurmonumenten dat Nederland tussen 160 en 170 miljoen bomen telt. Daarmee zou ons land voor ongeveer 10 procent bestaan uit bos. 

Ook één van de onderzoekers uit het wereldwijde bodemonderzoek schat dat er in Nederland tussen de 160 en 170 miljoen bomen staan. Volgens Gert-Jan Nabuurs bevat ons land ongeveer 360 hectare aan bos, met ongeveer 5.000 bomen per hectare. Daarmee bestaat ongeveer 10 procent van Nederland uit bos.

Lees ook:
Wat is de oudste boom ter wereld?
Wat is de oudste boom van Nederland?