Mijn oppashond Thabor begroet me deze zomer elke ochtend met dezelfde staartbeweging. Als ik de huiskamer binnenloop en haar naam noem, slaat ze met haar staart een paar keer op op de grond. Kijk maar…
Soms doet ze dat heel enthousiast, zodat er een luid getik op de vloer klinkt (onderaan dit artikel zie je een filmpje). Vaak kijkt ze me hierbij doordringend aan, alsof ze vraagt: wat gaan we doen?
Maar let op, een kwispelende hond is niet altijd blij.
De taal van een hondenstaart
Het gedrag van mijn oppashond maakte me nieuwsgierig naar de betekenis van gekwispel. Wat willen honden ons duidelijk maken met verschillende staartbewegingen?
Helaas kan een hond je dat niet zelf vertellen. Maar wetenschappers hebben wél talloze experimenten en onderzoeken uitgevoerd om de taal van hun staartbewegingen te ontcijferen. Inmiddels weten biologen vrij goed wat honden zeggen met hun staart. Zo maakt het bijvoorbeeld veel uit of een staart naar rechts of naar links beweegt.
Het kan het verschil betekenen tussen positieve opwinding en angst…
Staart naar rechts of links?
Als honden hun staart vooral naar rechts laten zwiepen (gezien vanaf hun eigen gezichtspunt), zijn ze meestal blij en opgewonden.
Als de viervoeters iets of iemand zien waar ze liever geen contact mee maken, bewegen ze hun staart bij het kwispelen meer naar links.
Hoe weten we dat? Italiaanse wetenschappers hebben dit ontdekt bij een inmiddels beroemd experiment. Ze plaatsen 30 honden één voor één in een kooi vol camera’s, zodat ze hun staartbewegingen goed konden filmen. Vervolgens werden de viervoeters geconfronteerd met hun baasjes en andere vriendelijke mensen, maar ook met katten en agressieve honden.
Bij het zien van hun baasje, vriendelijke mensen of een kat, zwiepte de staart van bijna elke hond naar rechts. Bij het zien van agressieve honden bewoog hun staart juist naar links.
Hoe reageren andere honden?
Andere honden begrijpen meteen wat een soortgenoot communiceert met een staartbeweging naar links of naar rechts. Dat bleek toen de Italiaanse wetenschappers bij een vervolgexperiment lieten kijken naar videobeelden van andere viervoeters.
Als de honden een soortgenoot naar links zagen kwispelen, schoot hun hartslag omhoog en werden ze zenuwachtig. Als de viervoeter op de videobeelden zijn staart naar rechts bewoog, bleven de honden rustig.
Snel of langzaam kwispelen
Ook de snelheid waarmee een hond de staart heen en weer beweegt, zegt iets over de relatie met het andere dier of mens. Hoe sneller de bewegingen, hoe beter de verstandhouding.
Bij het Italiaanse experiment bleek dat honden hun staart razensnel heen en weer lieten zwiepen bij het zien van hun baas.
Bij andere vriendelijke mensen, ging hun staart iets langzamer heen en weer. Bij katten bewoog hun staart wel naar rechts, maar opvallend traag. Kortom: ze hadden zin om op de kat af te rennen, maar waarschijnlijk niet omdat ze warme gevoelens hadden voor het dier.
Staart hoog of laag?
Ook als honden niet kwispelen kun je iets aflezen aan hun staart. De basishouding laat zien hoe het dier zich voelt. Volgens hondenexperts en organisaties kun je de volgende emoties aflezen aan de verschillende staarthoudingen.
Staart laag
De hond voelt zich onzeker en mogelijk bedreigd. In het meest extreme geval duwt het dier zijn staart onder zijn lichaam om zijn onderdanigheid te tonen, in de hoop gevaar af te wenden.
Staart ontspannen
De hond is ontspannen en niet erg bezig met zijn omgeving. Het dier communiceert nu verder niet met zijn staart.
Staart halfhoog
De hond is opgewonden, heeft zelfvertrouwen en wil zijn omgeving verkennen. De kans is ook groot dat het dier open staat om te spelen.
Staart helemaal omhoog
De hond neemt een dominante positie aan en voelt zich heer en meester in zijn omgeving. Dit kan een waarschuwing zijn voor een aanval op bijvoorbeeld een soortgenoot, of in extreme gevallen een mens.
In de video hieronder worden de verschillende posities uitgelegd met plaatjes.
Waarom honden kwispelen
Overigens kun je bij pasgeboren puppy’s nog geen emoties aflezen aan hun staartbewegingen. Het is aangeleerd gedrag.
Honden leren de kwispelende staartbewegingen pas na enkele weken van hun moeder. Als honden niet opgroeien bij hun moeder, maar bijvoorbeeld bij katten, kwispelen ze veel minder.
In het filmpje hieronder, zie je hoe mijn oppashond Thabor reageert als ze haar naam hoort.
Lees ook:
Hoe ziet een hond zijn baas?
Waarom katten zo lang slapen
Als ik een stripheld zou zijn, zou ik er waarschijnlijk uitzien als op deze tekening. Mijn naam is Dennis Rijnvis. Ik ben schrijver, blogger en schreef als wetenschapsjournalist voor Quest en De Volkskrant. Op deze website deel ik inzichten over wetenschap, geschiedenis en zelfontwikkeling.