Op de huid van een mens leven gemiddeld 500 tot 1000 bacteriën. De meeste van die organismen zijn te vinden op een plek die je niet meteen zou verwachten: je bovenarm. Daar leven gemiddeld ongeveer 44 bacteriesoorten.
Je lichaam heeft echter ook plekken die bijna ‘bacterie-arm zijn’.. Achter je oren leven gemiddeld maar 15 soorten.
Dat blijkt uit een wetenschappelijke studie, waarbij de huid van 10 proefpersonen tot op de millimeter werd uitgekamd om naar bacteriën te zoeken.
1000 bacteriesoorten op je huid
Onderzoekers van de National Institutes of Health vroegen aan 10 proefpersonen om zich een week lang alleen met een milde zeep te wassen. Voor het daadwerkelijke experiment mochten ze zich 24 uur lang helemaal niet wassen.
Aangekomen in het laboratorium werden alle deelnemers uitgebreid onderzocht. De wetenschappers namen bacteriemonsters van 20 plekken op hun lichaam.
Hun wattenstaafjes schraapten langs de meest uiteenlopende lichaamsdelen: van de neusgaten tot de navel, de wenkbrauwen tot tenen. Ze kwamen zelfs tussen de benen van de proefpersonen. Uiteraard hadden al deze mensen vooraf toestemming gegeven.
Op je voorhoofd leven relatief weinig soorten
De wetenschappers deden vervolgens een RNA-test om het genoom van de aangetroffen bacteriën in kaart te brengen. In totaal werden er bij het onderzoek ruim 112.000 bacteriën van 1000 verschillende soorten gevonden. Dat aantal is veel groter dan van tevoren werd verwacht.
Toch zijn niet alle delen van onze huid zo drukbevolkt met bacteriën als je zou denken. Zo leven er relatief weinig soorten op ons voorhoofd – toch de plek waar vaak puistjes ontstaan. Ook op de schedel komen – net als achter de oren – relatief weinig bacteriën voor.
De resultaten van de studie zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
Volgens de onderzoekers zijn de meeste bacteriën op de huid niet schadelijk, maar voorkomen ze juist dat de huid geïnfecteerd raakt met micro-organismen van gevaarlijkere soorten.
“We moeten niet denken dat alle bacteriën slecht zijn”, zo verklaarde hoofdonderzoekster Julie Segre bij de presentatie van het onderzoek. in de Britse krant The Independent. “Persoonlijke hygiëne is goed, maar schoner betekent niet automatisch gezonder.”
Van je oksels tot je onderarm
Het grootste aantal bacteriën vonden de wetenschappers op vochtige en harige plekken van het lichaam, zoals de oksels. Maar de grootste diversiteit aan micro-organismen werd verrassend genoeg gemeten op droge en gladde stukken huid, zoals de onderarm.
“De harige en vochtige oksels zijn maar een klein stukje verwijderd van de onderarm”, aldus onderzoekster Segre. “Maar deze twee plekken zijn ecologisch net zo verschillend als een woestijn en een tropisch regenwoud.”
Als ik een stripheld zou zijn, zou ik er waarschijnlijk uitzien als op deze tekening. Mijn naam is Dennis Rijnvis. Ik ben schrijver, blogger en schreef als wetenschapsjournalist voor Quest en De Volkskrant. Op deze website deel ik inzichten over wetenschap, geschiedenis en zelfontwikkeling.