Hoeveel km per uur kan een mens niezen?

Als je niest, schiet je speeksel en slijm met gemiddeld 5 meter per seconde uit je mond, oftewel met 15 kilometer per uur.

Maar er gaan veel broodje-aap-verhalen over de snelheid van niezen. Een Amerikaanse wetenschapper met de naam William Firth Wells zou in de jaren vijftig hebben ontdekt dat mensen met 360 kilometer per uur kunnen niezen. Hoe zit dat? En hoe ver kun je eigenlijk niezen?

Lees ook: 7 bizarre feiten en een mythe over niezen

Hoe hard nies je?

Laatst stond ik in de keuken van mijn flexkantoor en kreeg ik een kleine niesaanval. Toen ik terugliep naar de ruimte met bureau’s keek iedereen me verbaasd aan. ‘Staat alles nog overeind in de keuken?’, vroeg één van mijn collega’s. En zo kwamen we al snel op de vraag: hoe hard kun je eigenlijk niezen?

Het getal van 360 kilometer per uur blijkt simpelweg niet te kloppen. William Firth Wells voerde zijn onderzoek in de jaren vijftig nogal slordig uit.

Wells heeft nooit gemeten hoe hard mensen niezen. Hij keek alleen naar het formaat van druppeltjes die achterbleven op een oppervlak waar proefpersonen tegenaan hadden geniest. Op basis van de grootte schatte hij hoe hard het speeksel door de lucht had gereisd.  

Niezen door peper

Maar dat is geen betrouwbare manier om te achterhalen hoe hard iemand niest. Dat bewees viroloog Julian Tang met een slimme studie. HIj filmde in 2013 met hogesnelheidscamera’s hoe bij proefpersonen een nies werd opgewekt door peper in hun neus te strooien. 

Door speciale lampen op de ‘niezers’ te richten kon Tang precies in kaart brengen hoe snel het speeksel en slijm uit hun mond schoot. En die snelheid was helemaal niet zo hoog: ongeveer 5 meter per seconde, oftewel 15 kilometer per uur. Dat is volgens Tang ongeveer dezelfde snelheid als waarmee je hoest. 

Maar natuurlijk is die 15 kilometer per uur slechts een gemiddelde op basis van een ‘dunne steekproef’. Er deden zes proefpersonen mee aan het experiment. “En het waren allemaal redelijk dunne Aziatische studenten”, verklaart Tang in het tijdschrift Popular Science. “Als iemand dezelfde proef doet met mensen met een groter lichaam, dan zal de gemeten snelheid misschien hoger zijn.” 

Hoe ver kun je niezen?

Maar ook met een snelheid van 15 kilometer kan een nies ver reiken. De Canadese onderzoeker Lydia Bourouiba heeft aangetoond dat speeksel en slijm na een nies gemiddeld acht meter verderop belanden. De precieze afstand hangt af van het weer. Als het ergens warm is en de luchtvochtigheidsgraad hoog, dan blijven druppels langer in de lucht hangen. Je niest dan enkele meters verder dan normaal. 

Kortom: als iemand niest en je staat binnen acht meter in zijn of haar buurt, dan heb je ongeveer anderhalve seconde om weg te rennen. Gelukkig stond ik tijdens mijn niesaanval in mijn eentje in de keuken.

Lees ook:
– Waarom een nies inhouden gevaarlijk kan zijn
– Waarom gapen we eigenlijk?