Hoe weeg je een olifant? Voor de verzorgers van de olifanten van de dierentuin van Zürich is dat niet zo moeilijk. In het verblijf van de dieren zit namelijk een ingebouwde olifantenweegschaal. Als de olifanten van het binnen- naar het buitenverblijf willen, lopen ze over een grote plaat die hun gewicht meet. De verzorgers krijgen elke dag antwoord op de vraag ‘hoeveel weegt een olifant?’
De eerste olifant stapte in 2014 op de weegschaal. Het was een Aziatische mannetjesolifant met de naam Maxi. Hij woog 5.600 kilo.
(In dit filmpje zie je hoe een olifant in de dierentuin van Aalborg wordt gewogen)
De meeste dierentuinen hebben dit soort weegschalen. En daardoor hebben wetenschappers een goed beeld van hoe zwaar de verschillende olifantensoorten zijn.
Hoe zwaar is een gemiddelde olifant?
Het gewicht van een olifant hangt af van de soort. Aziatische olifanten zijn iets kleiner dan de soorten die in Afrika voorkomen: de savanneolifant en de bosolifant.
Aziatische olifanten zijn daardoor ook wat minder zwaar. Meestal wegen mannetjes ongeveer 4000 kilo. Maxi was dus eigenlijk iets te dik.
In onderstaand overzicht zie je het gemiddelde gewicht van olifanten per soort:
- Aziatische olifant: mannetjes 4000 kilo, vrouwtjes 2.700 kilo
- Savanneolifant: mannetjes 6000 kilo, vrouwtjes 3.000 kilo.
- Bosolifant: mannetjes 5000 kilo, vrouwtjes 2.600 kilo
Hoe snel bereikt een olifant dit gewicht
Een jonge olifant weegt bij de geboorte ongeveer 80 tot 100 kilo, dus evenveel als een volwassen mens. In het begin drinken de jonge dieren alleen moedermelk. Ze komen daarvan ongeveer een kilo per dag aan. Na een jaar hebben ze al een gewicht bereikt van ruim 600 kilo.
Na ongeveer tien jaar bereiken olifanten hun volwassen gewicht van ongeveer 2500 tot 6000 kilo. Ze blijven hun hele leven zwaarder worden, maar op latere leeftijd komen ze nog maar weinig aan.
Wat eten olifanten om zo zwaar te worden?
Een olifant moet een flinke lading voedsel wegwerken om op gewicht te blijven. De dieren eten gemiddeld 200 kilo aan planten per dag, en daarvoor zijn ze 20 uur per dag aan het kauwen. Ze eten gras, vruchten, plantstengels, maar ook boomschors en bijvoorbeeld appels.
Olifanten malen dat voedsel fijn met twee gigantische kiezen in hun bovenkaak, die daardoor snel slijten. Als deze tanden helemaal zijn versleten, vallen ze eruit en groeien er twee nieuwe aan. Als dat gebeurt kunnen de dieren tijdelijk wat gewicht verliezen, soms wel 300 kilo. Maar als de tanden zijn doorgebroken, komen ze snel weer aan. Wetenschappers hebben veel onderzoek gedaan naar dit jojo-effect bij olifanten.
Olifanten spoelen al dat voedsel weg met water. Ze drinken veel. Elke dag slurpen ze 70 tot 120 liter water naar binnen. Dat is meer dan een badkuip vol.
Kijk hieronder naar een filmpje over de vraag: hoeveel weegt een olifant? En lees onder het filmpje over Henry en Jumbo, respectievelijk de zwaarste en ‘grootste’ olifant aller tijden.
De zwaarste olifant aller tijden: Henry
Wat was de zwaarste olifant die ooit heeft geleefd? Dat weet natuurlijk niemand zeker, want niet alle olifanten hebben natuurlijk op een weegschaal gestaan. Maar een olifant met de naam Henry staat bekend als de meest forse olifant ter wereld. Hij woog 11.000 kilo.
Henry werd in de jaren vijftig helaas neergeschoten door een jager in Angola. Het opgezette lichaam van deze reuzenolifant kun je nog steeds bewonderen in het Natural Museum of History in Washington. De 5 meter hoge olifant staat al sinds 1959 in één van de mooiste zalen van het museum.
Toch is Henry niet de beroemdste zware olifant aller tijden.
De ‘grootste’ olifant aller tijden was natuurlijk Jumbo. Deze mannelijke savanneolifant werd in de negentiende eeuw tentoongesteld in het circus van P.T. Barnum. Het dier reisde de hele wereld over. Zijn naam werd een symbool voor alles wat groot en zwaar was: van maaltijden tot vliegtuigen.
Maar hoeveel woog Jumbo dan precies?
Jumbo woog volgens de administratie van het circus van Barnum 6150 kilo. Het dier was toen al op leeftijd.
De olifant groeide op in de dierentuin van Londen, waar hij veel te eten kreeg. Jumbo at daar per dag 91 kilo hooi, een emmer aardappelen, vijftien broden en een flinke hoeveelheid uien. Dit dieet zou een olifant nu nooit meer krijgen, de dieren horen alleen plantaardig voedsel te eten.
Je zou denken dat niets een olifant van 6150 kilo omver kan krijgen. Maar Jumbo overleed door een tragisch ongeluk. Het dier werd aangereden door een stoomlocomotief toen het circus van Barnum een rondreis maakte in Canada. Jumbo overleed op 15 september 1885 in Ontario.
Kijk hieronder naar het levensverhaal van Jumbo.
Lees ook:
Als ik een stripheld zou zijn, zou ik er waarschijnlijk uitzien als op deze tekening. Mijn naam is Dennis Rijnvis. Ik ben schrijver, blogger en schreef als wetenschapsjournalist voor Quest en De Volkskrant. Op deze website deel ik inzichten over wetenschap, geschiedenis en zelfontwikkeling.