De oudste olijfboom ter wereld staat waarschijnlijk in Kreta, in het dorpje Ano Vouves. Uit de analyse van de jaarringen in het hout blijkt dat de stam zeker 2.000 jaar oud is. Aan de takken groeien nog altijd olijven.
Het is moeilijk om de exacte leeftijd van de olijfboom te bepalen voor wetenschappers. De binnenkant van de boom is namelijk grotendeels vergaan. Daardoor is het niet mogelijk om met koolstofdatering te bepalen hoe oud hout is. Sommige onderzoekers geloven dat de boom veel ouder is dan 2.000 jaar, misschien wel 4.000 jaar.
(Lees ook: waar staat de oudste boom ter wereld?)
De oudste olijfboom?
De olijfboom is geplant in een stenen perkje (zie foto). Daarnaast zijn sporen gevonden van menselijke graven gevonden uit de zogenoemde Geometrische periode (700 – 1000 jaar voor Christus). Als de boom tijdens de aanleg van de graven is geplant, zou de stam inderdaad veel ouder dan 2.000 jaar kunnen zijn.
Bekijk hieronder prachtige beelden van de boom.
Er is wel één belangrijke concurrent van de boom in Ano Vouves. In Bethlehem – in het plaatsje Al Walaja op de westelijke Jordaanoever – staat ook een olijfboom die mogelijk dan 3.000 jaar oud is. De zogenoemde Al Badawi-olijfboom zou zelfs 5.000 jaar oud kunnen zijn. Maar voor die claim is relatief weinig wetenschappelijk bewijs.
Gemiddeld worden olijfbomen ongeveer 200 tot 500 jaar oud. De stam kan ongeveer tien meter hoog worden.
Wanneer begonnen mensen olijfbomen te planten?
De olijfboom in Kreta is dan misschien de oudste nog levende boom. Maar in Israël hebben wetenschappers sporen ontdekt van nog veel oudere olijfbomen.
Ze stuitten op resten van houtskool bij een opgraving in de Jordaanvallei. De verkoolde houtsnippers dateren van ongeveer 7.000 jaar geleden en zijn afkomstig van een tak van een olijfboom. En dat terwijl deze bomen van nature niet voorkomen in de Jordaanvallei.
Volgens de wetenschappers bewijst deze ontdekking dan ook dat mensen de boom moeten hebben aangeplant. Dat is goed mogelijk. In het gebied zijn eerder namelijk resten ontdekt van nederzettingen waar 6.000 tot 7.200 jaar geleden mensen hebben geleefd.
Volgens hoofdonderzoeker Dafna Langgut is de vondst uniek. “Olijfbomen groeien wel in het wild in Israël, maar niet in de Jordaanvallei”, vertelt ze in het persbericht.
“Dit betekent dat iemand met opzet olijfbomen naar hier heeft gebracht. Kortom: de boom is naar een plek gebracht die buiten zijn natuurlijke habitat ligt. In de archeobotanie beschouwen we dat als onomstotelijk bewijs van domesticatie. We hebben hier dus het vroegste bewijs van de domesticatie van olijven in de hele wereld”, aldus Langgut.
Uit eerder onderzoek blijkt dat mensen zeker 8.000 jaar geleden al olijven hebben geoogst in Israël. Maar dat waren waarschijnlijk olijven van wilde bomen.
Lees ook:
– Waar staat de oudste boom ter wereld?
– Waar staat de oudste boom van Nederland?
– Wat zijn de meest zeldzame planten in Nederland?
Als ik een stripheld zou zijn, zou ik er waarschijnlijk uitzien als op deze tekening. Mijn naam is Dennis Rijnvis. Ik ben schrijver, blogger en schreef als wetenschapsjournalist voor Quest en De Volkskrant. Op deze website deel ik inzichten over wetenschap, geschiedenis en zelfontwikkeling.